MROCZNY RYCERZ POWSTAJE - RECENZJA

Trylogie zazwyczaj mają to do siebie, że najsłabsza jest w nich druga część. Pierwsza otwiera fabułę i wprowadza widza w świat przedstawiony, trzecia z odpowiednią pompą zamyka całość. Problemem jest najczęściej epizod środkowy, pozbawiony mocnego rozpoczęcia i zakończenia. Z najnowszą serią filmów o Batmanie jest nieco inaczej – część druga przerosła wszelkie oczekiwania, dając światu angażującą i wybornie napisaną fabułę, a także fantastyczną postać Jokera. Ostatni epizod sagi stał przed zadaniem niemalże niewykonalnym – przebicia filmu, który ostatecznie udowodnił światu, że przygody ludzi walczących ze złem w fikuśnych przebraniach da się przedstawić w sposób poważny, wiarygodny i niezwykle zgrabny.

O fabule krótko: od wydarzeń z poprzedniej części minęło osiem lat. Batman nie pojawił się publicznie odkąd wziął na siebie śmierć Harveya Denta, ale jego poświęcenie nie poszło na marne – w mieście panuje niespotykany od dawna spokój. Przerywa go dopiero pojawienie się Bane'a, tajemniczego wywrotowca w masce, który ma wobec miasta plany, przy których ekscesy Jokera jawią się jako niewinne igraszki. Bruce Wayne postanawia ponownie nałożyć pelerynę, choć jego forma fizyczna i psychiczna po latach bierności pozostawiają wiele do życzenia.

To oczywiście nie wszystko, niestety. Czemu niestety? Z prostej przyczyny. Zwieńczenie trylogii Christophera Nolana pod jednym, kluczowym względem przypomina mi mocno trzeciego Spidermana Sama Raimiego. Oba filmy są niesamowicie chaotyczne, wręcz toną w zalewie wątków i postaci. Pierwsze pół godziny nowego „Batmana" prezentuje się jak kiepski żart – mnóstwo osób rozmawia o mnóstwie rzeczy, a co gorsza w sporej części są to osoby i rzeczy całkowicie dla fabuły nowe. Filmy Nolana zazwyczaj mają to do siebie, że łatwo się w nich pogubić, ale tutaj nie pogubić się najzwyczajniej w świecie nie sposób. I choć film w końcu rusza z kopyta i później ogląda się go już nieporównywalnie lepiej, ta wada konstrukcyjna straszliwie na nim ciąży. Tym bardziej, że poprzednik swoją niewiele mniej zawoalowaną opowieść przedstawiał płynnie, zrozumiale i bez przynudzania.

Nowy „Mroczny” stawia jednak akcenty bardzo dziwnie, nawet już po wyjściu z pierwszego aktu. Przede wszystkim niewiarygodnie niska jest zawartość Batmana w „Batmanie” - mogłoby się wydawać, że Nietoperz to tylko jedna z wielu mniej lub bardziej głównych postaci. Bardziej dziwi tu skala niż sam fakt, bo nieraz wychodziło na to, że w przypadku tego bohatera to przeciwnik często wybija się na pierwszy plan. Ba, można wręcz zaryzykować stwierdzenie, że film o Batmanie jest tak dobry jak jego główny zły. Jeśli jednak myślicie, że szoł kradnie Bane – mylicie się. Nowy antagonista to postać ciekawa, ale zdecydowanie słabsza niż Joker czy nawet moim zdaniem niedoceniony Scarecrow (który zresztą po raz kolejny przemyka tutaj w tle). Zbudowany jak ciężarowiec i mówiący modulowanym głosem Bane niewątpliwie robi wrażenie, ale brak mu tego czegoś, co uczyniło jego poprzedników wyjątkowymi. Niewątpliwie jest on do pewnego stopnia przerażający, jednak momentami wydaje się okrutnie papierowy, manewrującym między wykluczającymi się planami, o niejasnej motywacji. Jego enigmatyczność nieco upodabnia go do Jokera, ale scenariusz nie pozwala mu się do końca rozwinąć. W efekcie Bane stanowi postać, której potencjał nie do końca wykorzystano, podobnie jak dwa filmy wcześniej miało to miejsce ze Scarecrowem.

Nieco przedobrzono również z klimatem. „Mroczny” jest ciężki, aż do przesady. Postaci tak jak ostatnio niestrudzenie mówią długimi, skomplikowanymi zdaniami co i rusz napisanymi jak gotowe aforyzmy, a skala wydarzeń rośnie z minuty na minutę. To rzecz jasna charakterystyczne dla tej trylogii, ale tym razem dialogi częściej brzmią sztucznie i pompatycznie. Co gorsza mamy tu o wiele mniej humoru, nawet tego czarnego, więc nadęcia nie udaje się specjalnie rozładować. Mrok przekrada się także do wizualiów – nie wiem, czy to kwestia kina, w którym oglądałem film, ale wydawało mi się, że większa część ujęć jest po prostu zbyt ciemna, co momentami irytuje i utrudnia śledzenie akcji.

Tyle złego. Jest się czego czepiać, ale nie zmienia to faktu, że nowy Batman to bardzo dobre, momentami wręcz porywające wysokobudżetowe widowisko. By nie rzucać spoilerami powiem tylko, że sądząca ręka Bane'a opada na Gotham jak młot, a jej skutki są tyleż niepokojące, co fascynujące i piekielnie efektowne. Zwłaszcza końcówka „Mrocznego”, choć ma kilka wątpliwych zwrotów akcji, przykuwa do fotela i nie puszcza aż do ostatniego ujęcia. Sceny akcji, chyba najsłabszy element poprzedniej części, tutaj nadal nie powalają, ale tym razem ogląda się je z nieukrywaną przyjemnością - zwłaszcza gdy w zwarciu ścierają się Bane i Batman.

Ponadto gdy już zaczniemy się w miarę orientować o co tym wszystkim ludziom chodzi, okazuje się, że prawie wszyscy coś ze sobą do filmu wnoszą. Alfred i Fox dostają do zagrania więcej niż poprzednio i tego czasu nie marnują. Nowe postaci, Selina Kyle (czyli Catwoman) i młody gliniarz John Blake, gdy już na dobre wynurzą się z początkowego chaosu, dodają akcji nieco urozmaicenia, nawet jeśli żadne z nich nie dostaje szansy na specjalne pogłębienie rysu psychologicznego. Z tego zresztą powodu nadmiar postaci stanowi jednocześnie wadę i zaletę nie tylko trzeciej części, ale i trylogii Nolana ogólnie. Bo choć całość wydaje się rozwodniona i chwilami pozbawiona płynności, reżyser stworzył na przestrzeni trzech filmów bogate uniwersum i wykorzystuje je na ile tylko może. „Trójka” nie tylko opiera się na wydarzeniach z części drugiej, ale także często i gęsto odwołuje się do historii znanej z „jedynki”, spajając tym samym trzy pomysły na zniszczenie Gotham w zaskakująco zgrabną i spójną całość.

„Mroczny rycerz powstaje” nie jest zatem złym zakończeniem trylogii, bynajmniej. Dość powiedzieć, że choć bliżej mu do trzech niż dwóch godzin długości, ogląda się go jednym tchem – przynajmniej od momentu, gdy wszystkie klocki wskoczą na swoje miejsce. Tak jak można było się spodziewać, jego największym problemem są nieuchronne porównania z częścią drugą, a choć jest on od niej o klasę słabszy i momentami o wiele mniej przemyślany, nadal prezentuje się jako bardzo dobry, poważny film, stanowiący godne zamknięcie jednej z najlepszych kinowych serii ostatnich lat.

WERDYKT: ŚWIETNY MINUS (8-)